Thứ tư, sau Chúa Nhật XIII Thường niên

Đức Giê-su Ki-tô, Con Thiên Chúa
và hai người bị quỷ ám

(Mt 8, 28-34)

²⁸ Khi Đức Giê-su sang bờ bên kia, và đến miền Ga-đa-ra, thì có hai người bị quỷ ám từ trong đám mồ mả ra đón Người; chúng rất dữ tợn, đến nỗi không ai dám qua lại lối ấy.

²⁹ Chúng la lên rằng: “Hỡi Con Thiên Chúa, chuyện chúng tôi can gì đến ông? Chưa tới lúc mà ông đã đến đây làm khổ chúng tôi sao? “³⁰ Khi ấy, ở đàng xa, có một bầy heo rất đông đang ăn.³¹ Bọn quỷ nài xin Người rằng: “Nếu ông đuổi chúng tôi, thì xin sai chúng tôi nhập vào bầy heo kia.”³² Người bảo: “Đi đi! ” Chúng liền ra khỏi hai người đó và nhập vào bầy heo. Thế là tất cả bầy heo từ trên sườn núi lao xuống biển và chết đuối hết.³³ Các người chăn heo chạy trốn vào thành, kể lại mọi sự, và những gì đã xảy ra cho những người bị quỷ ám.

³⁴ Bấy giờ, cả thành ra đón Đức Giê-su, và khi gặp Người, họ xin Người rời khỏi vùng đất của họ.

1. Hai người bị quỉ ám

Chúng ta hãy tạm gác mọi cách hiểu, thắc mắc, thành kiến, thiếu tin tưởng vào lời Kinh Thánh, và ra khỏi hoàn cảnh của mình, để một cách đơn sơ ghi nhớ và hình dung ra hai người bị quỉ ám. Giống như một bức tranh, vấn đề không phải là có thật hay không, hoặc giống như thật hay không, nhưng là những hình ảnh được vẽ ra như thế, không thêm và không bớt, muốn nói với chúng ta điều gì? Vậy, hình ảnh “hai người bị quỉ ám”, được kể lại (hay được vẽ ra) trong bản văn Tin Mừng này, nói về tình cảnh của chúng ta như thế nào, mặc khải sự thật nào về con người chúng ta, chữa lành và mở ra cho chúng ta hướng đi nào, con đường nào? Bởi vì lời Kinh Thánh thuộc bình diện Lời Chúa, chứ không phải thuần túy thuộc bình diện sự kiện.

Và theo lời kể của thánh Mát-thêu trong bài Tin mừng, quỉ ám hai người, đến độ họ không còn làm chủ được mình, lẫn lộn chủ thể khi nói chuyện với Đức Giê-su: “Hỡi con Thiên Chúa, chuyện chúng tôi can gì đến ông?” Hai người này sống trong đám mồ mả, vốn là thế giới của người chết, của sự chết, hiểu rộng hơn là nơi chết chóc. Họ còn sống, nhưng lại tự giam mình trong thế giới của người chết, tự tạo ra một môi trường chết chóc, làm hại chính mình và làm hại người khác, bởi vì “chúng rất dữ tợn”! Trong cuộc sống, nếu chúng ta để cho Sự Dữ, thần ô uế, thần xấu, Tội (xét như là một nhân vật theo Rm 7, 13-17) cư ngụ bên trong chúng ta, thúc đẩy chúng ta, làm chủ chúng ta, chúng ta cũng sẽ như thế đó. Như thế, Lời Chúa trình bày một cách hữu hình những điều vô hình có thật nơi bản thân chúng ta.

Dường như thời xưa, ma quỉ không có nhiều phương tiện, chỗ ẩn nấp hay mặt nạ hóa thân, nên hay ám người ta cách trực tiếp như các Tin Mừng kể lại. Nhưng ngày nay, lối sống của loài người chúng ta đang cung cấp cho ma quỉ quá nhiều phương tiện, chỗ ẩn nấp và mặt nạ hóa thân: tự do cá nhân, toàn cầu hóa, trò chơi, thú vui đủ loại, phương tiện truyền thông, phim ảnh, khoái lạc, bạo lực, gian dối, tiền bạc, danh vọng, hưởng thụ… Vì thế, hơn bao giờ hết, trong hoàn cảnh hiện nay, con người, nhất là người trẻ, dù không bị ma quỉ ám trong thân xác, nhưng còn nghiêm trọng hơn, bị ám trong tâm trí bởi những điều xấu, những năng động xấu thuộc về ma quỉ, đó là lối sống vô trách nhiệm, vô ơn, đam mê phương tiện và thú vui, hưởng thụ, bạo lực, tự do luyến ái, không có khả năng sống giao ước, chiều theo lòng ham muốn, cảm xúc thấp hèn, vô kỉ luật, không có lí tưởng cao quí, mất hướng đi, không thao thức đi tìm ý nghĩa cuộc sống… Cách ma quỉ ám người ta như thế còn nghiêm trọng hơn, là khi dằn vặt thân xác ở bên ngoài, nghĩa là bị quỉ ám trực tiếp như một số trường hợp mà các Tin Mừng kể lại hay như chúng ta thỉnh thoảng vẫn còn nghe nói ngày nay.

Và Thần ô uế trong trường hợp này không chỉ là một tên, nhưng là cả một đạo binh (x. Mc 5, 9)! Vậy những thần ô uế nào đã từng chi phối và làm chủ bản thân tôi. Trong những trường hợp như thế, tôi cảm nhận và hành xử ra sao, tôi chiến đấu như thế nào và tôi có thể chiến thắng được không?

2. Đức Giê-su Ki-tô, Con Thiên Chúa

Khi Đức Giê-su đến, hai người bị quỉ ám chủ động chạy đến với Đức Giê-su và qui hàng: “Hỡi Con Thiên Chúa, chuyện chúng tôi can gì đến ông? Chưa tới lúc mà ông đã đến đây làm khổ chúng tôi sao?” Đó là bởi vì ma quỉ, sự dữ, sự chết, bóng tối bị buộc phải lộ diện và không thể đứng vững khi có sự hiện diện của Đức Giê-su, vì Ngài là Con Thiên Chúa, là sự thiện, là sự sống, là ánh sáng. Vì thế, có người nói và nói rất đúng, là không có thời nào ma quỉ xuất hiện nhiều như vào thời của Đức Giê-su!

Ma quỉ dường như muốn thỏa hiệp với Đức Giê-su và có thể nói, ma quỉ muốn đề nghị với Người ứng xử theo nguyên tắc “nước giếng không phạm nước sông: “Hỡi con Thiên Chúa, chuyện chúng tôi can gì đến ông?” Nhưng Đức Giê-su là sự sống chiến thắng sự chết, vừa được diễn ta bằng biến cố Người vượt qua biển hồ, chiến thắng sóng to gió lớn, vốn là biểu tượng của sự chết. Đức Giê-su đi tới đâu sự chết bị đánh tan đến đó, giống như ánh sáng đánh tan bóng tối. Đức Giê-su còn là Ngôi Lời sáng tạo (x. Ga 1, 3). Theo St 1, Lời Thiên Chúa không chỉ sáng tạo từ hư vô, nhưng còn là đưa trật tự vào cõi hỗn mang, phá tan cái tình trạng hàm hồ bằng cách tách ánh sáng khỏi bóng tối, sự sống khỏi sự chết, nhân tính khỏi thú tính. Thật vậy, khi Ngài nói: “Đi đi!” Chúng (ma quỉ) liền ra khỏi hai người đó và nhập vào bầy heo (thú tính).

Khi kể lại biến cố này trong sách Tin Mừng của mình, thánh sử Mác-cô mời gọi chúng ta nhìn ngắm người được Đức Giê-su giải thoát khỏi thần ô uế: “ăn mặc hẳn hoi và trí khôn tỉnh táo” (Mc 5, 15). Sự sống và nhân tính của anh được phục hồi, và anh được mời gọi trở về với thế giới của người sống, có tương quan và có văn hóa. Hơn nữa, anh còn được Đức Giê-su trao sứ mạng loan báo tình yêu thương xót của Chúa dành cho anh.

Người bảo: « Anh cứ về nhà với thân nhân, và thuật lại cho họ biết mọi điều Chúa đã làm cho anh, và Người đã thương anh như thế nào. » Anh ta ra đi và bắt đầu rao truyền trong miền Thập Tỉnh tất cả những gì Đức Giê-su đã làm cho anh. Ai nấy đều kinh ngạc. (Mc 5, 19-20)

Giống như Israen nói với các dân tộc: Muôn nước hỡi, nào ca ngợi CHÚA, ngàn dân ơi, hãy chúc tụng Người! Vì tình Chúa thương chúng tôi thật là mãnh liệt, lòng thành tín của Người bền vững muôn năm. Ha-lê-lui-a (Tv 117; kinh sáng, III thứ bảy). Sứ mạng của anh rất đơn giản, nhưng lại là chính yếu, đó là làm chứng về lòng thương xót của Chúa dành cho anh. Khi nói đến sứ mạng, chúng ta thường hay nghĩ đến những tài năng lớn và những công việc lớn, và thường hay quên kinh nghiệm căn bản làm nền tảng cho mọi ơn gọi và sứ mạng, đó là được Chúa thương xót, chữa lành và tái sinh. Xin cho chúng ta biết đón nhận ơn huệ này cách sâu đậm đến độ không thể phai nhòa, trong đời sống đức tin và trong hành trình đi theo Đức Ki-tô của chúng ta.

3. Đạo binh ma quỉ và đàn heo

Chúng ta hãy nhìn ngắm hình ảnh rất ngoạn mục : đạo binh qủi, đàn heo, từ sườn núi lao xuống biển và chết hết. Đó chính là nơi chốn và năng động của ma quỉ : thú tính, bạo lực và sự chết ; chứ không phải là nhân tính, hiền lành và sự sống.

Chúa đến giải thoát con người khỏi thần ô uế, khỏi thú tính, khỏi bạo lực và sự chết. Nhưng ở một quan điểm khác, Ngài đến quấy nhiễu trật tự vốn là như thế của con người, của chúng ta, của cuộc đời tôi ; Ngài buộc tôi phải trả giá quá lớn, đến cả “bầy heo” ! Vì thế, người ta kinh ngạc, nhưng cũng thấy sợ hãi, mệt mỏi, phiền hà và mất mát ; nên họ mời Ngài đi nơi khác.

Còn tôi, tôi có ước ao và quảng đại đón nhận Ngài vào cuộc đời và tâm hồn tôi không ? Hay tôi cũng thấy phiền hà, thấy uổng phí đối với những gì tôi phải từ bỏ, và vì thế, muốn mời Người đi nơi khác, để âm thầm sống trong tình trạng quen thuộc của mình, tình trạng hàm hồ, hỗn mang, lẫn lộn nhân tính và thú tính, ánh sáng và bóng tối, sự sống và sự chết ?